Chu Văn An – Người thầy chuẩn mực của Việt Nam muôn đời

Chu Văn An (1292 – 1370) còn được gọi là Chu An, Chu Văn Trinh, tự là Linh Triệt, hiệu là Tiều Ẩn, người thôn Văn, xã Quang Liệt, huyện Thanh Đàm (nay là Thanh Trì), Hà Nội. Những ghi chép về nghiệp học của ông thuở thiếu thời hiện không thống nhất. Có sách ghi ông thi đỗ Thái học sinh (Tiến sỹ), lại có ý kiến khác cho rằng ông không đỗ đạt gì. Đời Vua Trần Minh Tông, Chu Văn An được mời ra giữ chức Tư nghiệp Trường Quốc Tử Giám. Đến đời Trần Dụ Tông, ông từ chức về ở ẩn tại Làng Kiệt Đặc, Huyện Chí Linh (Hải Dương), làm nhà ở giữa hai ngọn núi Kỳ Lân – Phượng Hoàng và mở trường dạy học. Ít năm sau khi lên ngôi, Vua Trần Dụ Tông có chỉ triệu Chu Văn An hồi triều nhưng ông từ chối nên Vua tỏ ý giận dữ. Thân mẫu Vua là Hoàng Thái hậu Bảo Từ khuyên: “Người ấy là bậc cao hiền, Thiên tử không có quyền bắt người ta làm tôi được”. Khi Trần Nghệ Tông lên ngôi, có mời nhưng ông chỉ về Kinh chúc mừng, rồi trở lại núi cũ, không nhận chức tước. Sau khi Chu Văn An mất, ông được triều đình truy tặng tước Văn Trinh Công (tên gọi Chu Văn Trinh là do sự ân tặng này). Ông được ban tên thụy là Khanh Tiết và thờ ở Văn Miếu. Nét nổi bật hơn cả ở con người Chu Văn An đó là một người thầy mẫu mực trong lịch sử đất nước ta. Từ trước đời Trần, có biết bao nhiêu người thầy với những cống hiến lớn lao, và các triều đại về sau lại càng nhiều những bậc tôn sư đạo cao đức trọng, thế nhưng không ai có thể so sánh được với Chu Văn An. Người thầy này có nhiều điều đáng quý.

I. Cuộc đời, sự nghiệp giáo dục của Chu Văn An   

Mở trường dân lập, dạy học cho nhân dân cả nước

Ở thời Chu Văn An, trường học còn rất hiếm. Cả nước chỉ có một trường quốc lập là Quốc Tử Giám ở kinh đô dành cho con vua, con quan, sau mở rộng cho những người tài trong nhân dân theo học. Tư Thiện Đường, Toát Trai Đường ở Thiên Trường (Nam Định) chỉ dành cho con em tôn thất nhà Trần. Trường Yên Tử (Quảng Ninh) hay Hương Sơn (Hà Tây cũ) dành riêng cho nhà chùa.

Bởi trường lớp quá ít, con em nhân dân phần lớn thất học, Chu Văn An đã mở trường Huỳnh Cung tại quê nhà (Thanh Liệt, Thanh Trì, Hà Nội ngày nay) để dạy học. “Trường có lớp, thư viện…. Học trò đến học ở trường Huỳnh Cung khá đông, đến 3.000”, tác giả Trần Lê Sáng viết trong cuốn Chu Văn An, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Thiếp – ba bậc thầy của giáo dục Việt Nam.

Thời kỳ dạy học ở Huỳnh Cung, Chu Văn An chuyên truyền đạt kinh điển Nho giáo, mục đích cao nhất của ông không ngoài “giáo kính, giáo trung, giáo văn”, nghĩa là dạy sự cung kính, trung hậu và văn nhã. Học trò ở trường Huỳnh Cung cũng chịu ảnh hưởng của thầy Chu rất lớn.

Trong khoa thi năm 1314, hai học trò của ông đỗ Thái học sinh, tương đương học vị tiến sĩ. Việc này gây tiếng vang lớn trong giới sĩ tử đương thời. Thầy giáo Chu Văn An và trường Huỳnh Cung được cả nước biết đến. Trường Huỳnh Cung trở thành mốc quan trọng trong lịch sử phát triển của nền giáo dục Việt Nam. Kể từ đây, bên cạnh trường quốc lập, các trường dân lập phát triển, đông đảo con em nhân dân có nơi học tập, sự nghiệp giáo dục nước nhà mở rộng hơn trước.

Trở thành Hiệu trưởng trường Quốc Tử Giám

Sau khi danh tiếng của Chu Văn An và trường Huỳnh Cung được cả nước biết tới, ông được vua Trần Minh Tông mời ra làm Tư nghiệp (hiệu trưởng) trường Quốc Tử Giám, trông coi việc học cho cả nước. Dù được phong chức Tư nghiệp trường Quốc Tử Giám, những năm đầu, Chu Văn An chỉ có trách nhiệm chính là kèm cặp thái tử Trần Vượng, đào tạo vua mới cho nước nhà.

Sau khi Trần Vượng (tức vua Trần Hiến Tông) lên ngôi năm 1329, Chu Văn An mới thực sự chuyên tâm vào công việc ở trường Quốc Tử Giám. Ông cho mở mang trường, viết Tứ thư thuyết ước, tóm tắt bốn bộ sách lớn là Luận ngữ, Mạnh tử, Đại học và Trung dung, làm giáo trình dạy học. Kể từ thời Chu Văn An trở về sau, Quốc Tử Giám mỗi ngày được củng cố, mở rộng.

Thời gian làm hiệu trưởng trường Quốc Tử Giám đem đến cho Chu Văn An nhiều vinh quang mới, nhưng cũng khiến ông gặp đầy sóng gió. Vua Hiến Tông, học trò của ông ở ngôi được hai năm thì qua đời, công lao hơn mười năm đào tạo khó nhọc và hy vọng củng cố nhà Trần của thầy trò tiêu tan.

Lúc này, vua Trần Dụ Tông lên thay, triều chính đất nước rối ren. Vua ham mê tửu sắc, nóng nảy, nông cạn. Trong triều, quyền gian liên kết hoành hành, bên ngoài giặc giã dấy lên cướp bóc. Thấy chính sự bê bối, nhà giáo Chu Văn An phẫn nộ. Ông đã viết Thất trảm sớ, đòi chém 7 kẻ nịnh thần, đều là người quyền thế được vua yêu. Dù bị vua Dụ Tông phớt lờ, tấu sớ của hiệu trưởng trường Quốc Tử Giám gây chấn động dư luận bởi theo quy chế lúc bấy giờ, chỉ quan Ngự sử mới được quyền can gián vua.

Rời kinh thành về Chí Linh dạy học tới cuối đời

Theo Đại Việt sử ký toàn thư, sau khi dâng Thất trảm sớ nhưng không được vua trả lời, Chu Văn An rời kinh thành về vùng đất Chí Linh (Hải Dương) mở trường tiếp tục dạy học. Dù là nơi thâm sâu cùng cốc, số học trò đến với thầy Chu vẫn đông. Lúc này, Chu Văn An lấy hiệu là Tiều Ẩn, chỉ lấy việc dạy học, làm thơ cho vui.

Từ khi Chu Văn An về, Chí Linh dấy lên phong trào học tập, nhiều người học giỏi nổi tiếng. Đặc biệt, ở đời nhà Mạc, huyện này có bà Nguyễn Thị Duệ thi đỗ tiến sĩ, là nữ tiến sĩ đầu tiên và duy nhất của Việt Nam thời phong kiến. Ngoài ra còn có Nguyễn Phong, mới 14 tuổi đã cùng cha thi đỗ kỳ thi Hương, 26 tuổi đỗ tiến sĩ.

Những ngày dạy học ở Chí Linh, Chu Văn An còn trồng cây thuốc, nghiên cứu y học, giúp người dân chữa bệnh. Dù ở xa, nhiều học trò cũ đã làm quan vẫn về thăm ông. Đại Việt sử ký viết khi học trò về thăm, ai làm điều gì chưa đúng phép, ông vẫn nghiêm khắc dạy bảo. Điều này khiến học trò càng thêm kính mến.

Cuối đời, Chu Văn An sống thanh thản trong cảnh nghèo, vui với lớp học, văn chương. Triều đình nhiều lần mời về nhưng ông nhất định từ chối. Thế nhưng lòng ông vẫn hướng về nhà Trần. Sau khi vua Trần Nghệ Tông dẹp yên loạn Dương Nhật Lễ, lấy lại được ngôi vua, Chu Văn An dù tuổi cao vẫn về triều chúc mừng. Việc làm đó của ông khiến nhân dân và sĩ phu đương thời quý trọng.

II. Chu Văn An – Tấm gương cho các thầy cô giáo sau này

Rèn đức

Mỗi thầy cô giáo cần phải nghiêm khắc với bản thân sống chính trực, lành mạnh, yêu thương, bao dung với học viên. Sẵn sàng phê bình và tự phê bình, lên án với những hành động sai trái, tự phát triển bản thân mỗi ngày

Rèn tài

Cần phải không ngừng tự học hỏi, tự sáng tạo thông qua công việc giảng dạy hằng ngày, học tập kinh nghiệm từ đồng nghiệp, từ các phương tiện truyền thông. Nâng cao tay nghề nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội,

Rèn tâm

Cái tâm phải thật sự trong sáng, không đố kỵ, không hoài nghi gây mất tinh thần nội bộ. Người nhà giáo phải tận tâm với nghề, tận tâm vì những học sinh thân yêu.

Có câu: Không thể trồng cây ở nơi thiếu sáng, không thể dạy trẻ với chút ít nhiệt tình. Phương pháp thì ở đâu cũng trẻ cũng có thể học được, nhưng sự khác biệt chính là sự tận tâm, nhẫn nại và yêu thương của mỗi thầy cô. Ở Superbrain, thầy cô tôn trọng cảm xúc của trẻ, để trẻ có thể được khơi dậy tiềm năng của chính mình.

Là một người làm giáo dục, các thầy cô ở Superbrain luôn cố gắng phát triển bản thân, trở thành một tấm gương tốt cả về kiến thức lẫn đạo đức làm người. Để từ đó có thể tiếp nối những viên gạch của cha ông ta đã xây dựng trở nên chắc chắn và bền bỉ hơn, vì sự nghiệp trăm năm trồng người!

Chương trình học tại Toán Trí Tuệ Superbrain

Superbrain xây dựng lộ trình học rõ ràng theo từng độ tuổi và khả năng phát triển của trẻ. Quý phụ huynh có thể tham khảo các cấp độ đào tạo sau:

Cấp độ Pre-K: Trẻ bắt đầu làm quen, nhận diện số và số lượng từ 0-9, xây dựng nền tảng để trẻ thực hiện các phép toán cơ bản. Hơn thế nữa, chương trình còn khơi dậy sự hứng thú học tập của trẻ, tạo tiền đề vững chắc cho việc học toán và phát triển tư duy trong tương lai.

Cấp độ Bingo: Là bước tiến quan trọng trong hành trình phát triển trí tuệ của trẻ từ 4 – 6 tuổi, giúp trẻ thành thạo cộng trừ trong phạm vi 0 – 99. Với phương pháp học tập FingerMath, trẻ được kích hoạt đồng thời hai bán cầu não, rèn luyện phản xạ và tăng tốc độ xử lý thông tin một cách tự nhiên.

Cấp độ Foundation: Trẻ được làm quen với bàn tính Soroban, biết cách sử dụng bàn tính và ứng dụng thực hiện các phép tính cộng trừ đơn giản với bàn tính Soroban trong phạm vi 0 – 99 . Qua đó, trẻ phát triển khả năng tư duy logic và phân tích thông qua các bài tập, tạo nền tảng vững chắc giúp trẻ tiếp cận các cấp độ học cao hơn, đồng thời phát triển trí tuệ và ứng dụng toán học vào thực tế cuộc sống.

Cấp độ Super: Giúp trẻ thành thạo các phép cộng trừ trong phạm vi hàng trăm, hàng nghìn đồng thời làm quen với các phép nhân chia cơ bản trên bàn tính. Phương pháp tạo sự gắn kết giữa liên tưởng hình ảnh và tư duy logic, khai thác tối đa bán cầu não trái – phải thông qua phương pháp tính toán nhanh bằng công cụ Soroban. Nhờ đó, trẻ phát triển toàn diện những kỹ năng cần thiết như: Tập trung, ghi nhớ, phản xạ đồng thời giúp trẻ tăng khả năng tư duy và nhạy bén trong việc xử lý các tình huống trong cuộc sống.

Cấp độ Plus: Với những bài học nâng cao hơn như: Cộng, trừ, nhân, chia nhiều chữ số, tính toán với số nguyên âm, số thập phân, đồng thời tăng tốc độ tính toán trên bàn tính Soroban cũng như ảo tính, giúp trẻ phát huy tối đa tiềm năng của mình.Khi luyện tập phương pháp của Superbrain, trẻ được rèn luyện để phát triển cân bằng hai bán cầu não từ cơ bản đến nâng cao và cấp độ Plus được xem là cấp độ mà trẻ rèn luyện cao nhất các kỹ năng Tập trung – Ghi nhớ – Phản xạ – Tự tin của mình.

Đăng ký học trải nghiệm miễn phí tại Superbrain

TOÁN TRÍ TUỆ SUPERBRAIN – KHƠI DẬY TIỀM NĂNG CHO TRẺ TỪ 3–12 TUỔI:
Đăng ký học trải nghiệm miễn phí

Trụ sở và các kênh liên hệ Superbrain

Trụ sở chính: Số 37 Đường số 19, Khu Phố 2, Phường An Khánh, TP. Hồ Chí Minh
Hotline: 09 118 118 00
Website: https://superbrain.edu.vn

Các kênh mạng xã hội và truyền thông của Superbrain

Youtube: Superbrain Việt Nam
Fanpage : Superbrain Vietnam